Сот орындаушыларының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағымдану туралы өзге де даулар

 

Сондай-ақ даулар:

- бастапқы сату құнын белгілей отырып, мүлікке өндіріп алуды қолдану  туралы сот шешімдерін орындау;

- борышкерлер тізіліміне қосу және одан шығару  мәселесі  бойынша туындайды.

«Ипотека туралы» Қазақстан Республикасы Заңы 21-бабының                 3-тармағына сәйкес ипотека шарты бойынша кепiлге берiлген жылжымайтын мүлiктен айыпақы өндiрiп алу туралы шешiм қабылдаған кезде сот мыналарды анықтап, шешiмiнде көрсетуге тиiс.

«Соттардың атқарушылық іс жүргізу туралы заңнаманың кейбір нормаларын қолдануы туралы» ЖС НҚ-ның 12-тармағына сәйкес сот бастапқы сату бағасын белгілеген кепілге салынған мүлікті өндіріп алу туралы соттың заңды күшіне енген шешімі болған кезде, соттың осы шешімін орындау шеңберінде қайта бағалау жүргізу талап етілмейді. Мұндай талап қоюларды ӘРПК-нің 138-бабы екінші бөлігінің 12) тармақшасына сәйкес қайтару керек, өйткені ӘРПК шеңберінде борышкерлер сот белгілеген құн бойынша мүлікті өткізу жөніндегі ЖСО әрекеттеріне шағымданады.

Соттардың бастапқы сату құнын белгілей отырып, кепіл мүлкіне өндіріп алуға қолдану туралы шешімді орындау барысында бағалауды тағайындау қажеттілігі бөлігінде даулар туындайды.

Атқарушылық іс жүргізу тараптары, әдетте, сот шешімі шығарылған күннен бастап айтарлықтай уақыт өткенін, сот айқындаған құн өзекті емес болып табылатынын және мүлікті төмен бағамен сату атқарушылық іс жүргізу тараптары құқықтарының бұзылуына әкеп соқтыратынын уәждейді.

Алайда АПК-нің 21-бабының күшіне енген заңды күшіне енген сот актілері барлығы үшін міндетті және Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында орындалуға жатады.

АПК-нің 241-бабының төртінші бөлігіне байланысты атқару құжатында: шешімнің қарар бөлігі (сөзбе-сөз) көрсетілуі тиіс.

Осылайша, сот шешімі оның мәтініне қатаң сәйкес орындалуға жатады.

Тиісінше қайта бағалау жүргізуге негіздер мен қажеттілік жоқ.

Сонымен қатар мүліктің нарықтық құнының жылдам өзгеруін ескере отырып, бірқатар азаматтық соттар мүлікке өндіріп алуды қолдану туралы шешім шығарған кезде нақты құнын көрсетпейді, бірақ мәжбүрлеп сату кезінде ЖСО айқындаған нарықтық құны бойынша мүлікті өткізу қажеттілігі туралы көрсетеді. Біз бұл практиканы тараптардың мүдделеріне барынша сәйкес келеді деп санаймыз.

Аталған ұсынысты іске асыру үшін «Соттардың атқарушылық іс жүргізу туралы заңнаманың кейбір нормаларын қолдануы туралы» ЖС НҚ-ға өзгерістер енгізу қажет.

Сондай-ақ борышкерлер атқарушылық іс жүргізу бойынша әкімшілік талап қоюларды борышкерлер тізіліміне енгізу/шығару мәселелері бойынша ұсынады.

Атқарушылық іс жүргізу туралы заңның 36-бабына сәйкес уәкілетті орган атқарушылық құжаттарды мәжбүрлеп орындау жөніндегі міндеттерді жүзеге асыру үшін қажетті мақсаттарда Борышкерлердің бірыңғай тізілімін жүргізеді. Борышкерлер туралы мәліметтер уәкілетті органның ресми интернет-ресурсында орналастырылады. Борышкерлердің бірыңғай тізілімі атқарушылық іс жүргізу жөніндегі автоматтандырылған ақпараттық жүйе арқылы қалыптастырылады және жүргізіледі.

Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі тізілімді қалыптастыруға және жүргізуге жауапты уәкілетті орган болып табылады.

Бұл ретте Борышкерлердің бірыңғай тізілімі атқарушылық іс жүргізу жөніндегі автоматтандырылған ақпараттық жүйе арқылы қалыптастырылады және жүргізіледі.

Атқарушылық іс жүргізу бойынша үш айдан астам мерзімдік өндіріп алу туралы берешегі жоқ борышкерлер бойынша, сондай-ақ талап қоюды қамтамасыз ету шараларын қабылдау және күшін жою туралы атқарушылық құжаттар бойынша мәліметтерді қоспағанда, Борышкерлердің бірыңғай тізіліміне енгізу үшін мәліметтерді сот орындаушылары атқарушылық іс жүргізу қозғалғаннан кейін үш жұмыс күні ішінде жібереді.

Атқарушылық іс жүргізу туралы заңның 36-бабының 2-тармағында мәліметтер:

- борышкердің тегін, атын, әкесінің атын (ол болған жағдайда) не борышкер ұйымның атауын;

- атқарушылық құжатты берген органды, берілген күнін және борышкердің орындалмаған міндетінің мазмұнын;

-  көрсетілген мәліметтерді жіберетін сот орындаушысының тегін, атын, әкесінің атын (ол болған жағдайда) және аумақтық бөлімнің атауы мен мекенжайын немесе жеке сот орындаушысы кеңсесінің мекенжайын қамтитындығы көзделген.

Борышкерді Борышкерлердің бірыңғай тізілімінен шығару:

1)  атқарушылық іс жүргізу тоқтатылғаннан кейін

2)  мерзімді өндіріп алулар туралы атқарушылық іс жүргізу бойынша берешегі болмаған кезде;

3) Атқарушылық іс жүргізу туралы заңның 48-бабында көзделген негіздер бойынша атқарушылық іс жүргізу аяқталғаннан кейін, ол атқарушылық құжаттың талаптарын орындаған кезде жүргізіледі.

Мысалы, ЖСО іс жүргізуінде өндіріп алушының анасымен бірге тұратын ұлымен (борышкер) кездесу уақытын белгілеу туралы атқарушылық іс жүргізу болды. Атқарушылық іс қозғалған кезде ЖСО талап қоюшының  деректерін Борышкерлердің бірыңғай тізіліміне енгізді. Борышкер ЖСО-ның оны Борышкерлердің бірыңғай тізіліміне енгізу жөніндегі әрекеттеріне шағымданды. Сот талап қоюды қанағаттандырудан бас тартты. Мәселен, ЖСО-да борышкерді тізілімнен шығаруға негіз болмаған, өйткені орындау жүргізілмеді, атқарушылық құжат қайтарылды. Соттар үшінші тұлғалардың Бірыңғай тізілімде орналастырылған оның жеке және отбасылық құпиясы туралы мәліметтерге еркін қол жеткізуін шектеу қажеттігі туралы дәлелдерді қабылдамады. Борышкерлердің бірыңғай тізілімінің деректерін талдаудан сот актісінің мазмұны және талап қоюшының  орындамаған міндеті туралы қандай да бір мәліметтер, кәмелетке толмаған баланың деректері тізілімде жоқ (6001-22-00-6ап/76) 

 

Сот практикасын талдау сот орындаушыларының 2021 жылдың екінші жартыжылдығы мен 2022 жылдың бірінші жартыжылдығындағы әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) дау айтуға байланысты әкімшілік істерді қарау нәтижелері

Назар аударыңыз!

«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкендігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды.

Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.

Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.